Монгол хэлний аялгууны зүйл

Академич Б.Ринчен 1956 онд докторын зэрэг хамгаалсан зохиолдоо монгол хэлийг дөрвөн том анги болгон хувааж анхны "ч" авиа тус тус хэлэнд ямар болсноор нь:
1. "Ч" авиатай хэл
2. "Ш" авиатай хэл
3. "С" авиатай хэл
4. "Ц" авиатай хэл гэж ангилжээ.
Халхын аялгуу бол "цаалдаг" аялгуу юм. Цагаан гэдгийг халхад "цагаан"-аар дууддаг бол буриад аялгуунд "сагаан", цахар зэрэг өвөрлөгчдийн нэлээн аялгуунд "чагаан", харчин аялгуунд "шагаан" гэж дууддаг.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Хэл шинжлэлийн салбар ухаанууд

Image
- Онолын хэл шинжлэл (Theoretical linguistics) Танихуйн хэл шинжлэл (Cognitive linguistics) Үүсгүүр хэл шинжлэл (Generative linguistics) Авиалбар зүй (Phonology) Үг зүй (Morphology) Өгүүлбэр зүй (Syntax) Үгийн сан судлал (Lexicology) Утга зүй (Semantics) Бодит хэл шинжлэл (Pragmatics) - Тодорхойлох хэл шинжлэл (Descriptive linguistics) Хүн судлалын хэл шинжлэл (Anthropological linguistics) Харьцуулсан хэл шинжлэл (Comparative linguistics) Үгийн гарал судлал (Etymology) Түүхэн хэл шинжлэл (Historical linguistics) Авиа зүй (Phonetics) Нийгэм хэл шинжлэл (Sociolinguistics) - Хавсарга хэл шинжлэл (Applied linguistics) Компьютер хэл шинжлэл (Computational linguistics) Шүүх эмнэлгийн хэл шинжлэл (Forensic linguistics) Хэл эзэмшихүй (Language acquisition) Хэлний үнэлгээ (Language assessment) Хэлний хөгжил (Language development) Хэлний боловсрол (Language education) Хэл шинжлэлийн хүн судлал (Linguistic anthropology) Мэдрэл хэл шинжлэл (Neurolinguistics) Сэтг
Read more

Монголын нууц товчоо

Image
Монголын Нууц Товчоо Орост Х зууны үед зохиогдсон "Игорын Хорооны тууж" нэртэй зохиол, Гүржид XII зууны үед Шота Руставелийн зохиосон "Барсан хэвнэгт баатар" гэдэг шүлэглэсэн зохиол, Францад "Роландын дуулал" гэх их Карл хааны байлдааны түүхийн талаарх зохиол бий. Грект "Илиада, Одиссей" нэртэй хэдэн мянган жилийн өмнө зохиогдсон туульс бий. Харин монгол үндэстний анхны түүхт дурсгалын зохиол бол Монголын нууц товчоо гарцаагүй мөн юм.
Read more